A'dan Z'ye Marka Oluşturma - Kurumsal Kimlik

Sıfırdan Marka Oluşturma Rehberi

Marka Alan Adı Belirleme

Halihazırda yapacağınız bir proje ya da kurumsal firmanın yüzü için web site alan adı seçimleri nasıl olur? Eğer bir web site kurmak istiyorsanız dikkat etmeniz gereken ilk husus alan adıdır. Çünkü sizin adeta markanız ve yüzünüz olacak olan alan adının bazı unsurlara sahip olması gerekir. Bundan dolayı hızlı bir şekilde bir isim koyarak hemen sitenizi açmaya çalışmayın. Bunun yerine bazı çalışmalar, araştırmalar yapmanızı tavsiye ederiz. Peki, daha faydalı ve iyi bir alan adını nasıl seçebilirsiniz?

Sıfırdan Marka Oluşturma - Kendi Markanı Oluşturma

İçindekiler

1. Giriş

2. Marka Oluşturma Süreci

3. Alan Adı Belirleme Stratejileri

4. Kurumsal Kimlik Oluşturma

5. Başarılı Marka Vakaları

6. Sonuç

Adım Adım Marka Oluşturma

Giriş

Günümüz rekabetçi iş dünyasında, güçlü bir marka ve kurumsal kimlik oluşturmak başarının temel unsurlarından biridir. Bu makale, marka oluşturma sürecini, alan adı belirleme stratejilerini ve kurumsal kimlik geliştirme adımlarını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Araştırmalar, güçlü bir markaya sahip işletmelerin rakiplerine göre ortalama %23 daha yüksek değer yaratabildiğini göstermektedir (Brand Finance, 2023).

Marka Oluşturma Süreci

Marka oluşturma, sadece bir logo tasarlamaktan öte, tüketicilerin zihninde belirli bir algı yaratma sürecidir. Bu süreç şu adımları içerir:

1. Pazar Araştırması ve Hedef Kitle Analizi

Etkili bir marka stratejisi geliştirmeden önce hedef pazarınızı ve tüketici ihtiyaçlarını derinlemesine anlamalısınız. Nielsen'in 2024 raporuna göre, kapsamlı pazar araştırması yapan markalar başarısızlık oranlarını %42 oranında azaltmaktadır.

Tablo 1: Pazar Araştırması Yöntemleri ve Etkinlikleri

Araştırma YöntemiKullanım Oranı (%)Veri Kalitesi (1-10)Maliyet Etkinliği (1-10)Anketler7878Odak Grupları6286Derinlemesine Mülakatlar4595Sosyal Medya Analizi8969Rakip Analizi9488

2. Marka Stratejisi Geliştirme

Başarılı bir marka stratejisi, şirketin vizyon, misyon ve değerlerini tüketicilere aktarmanın etkili bir yolunu bulmayı içerir. McKinsey araştırmaları, güçlü bir marka stratejisine sahip şirketlerin gelirlerini rakiplerine göre 3-4 kat daha hızlı artırdığını göstermektedir.

Marka stratejisi şu bileşenleri içermelidir:

• Marka Vizyonu: Markanın uzun vadeli hedefleri

• Marka Misyonu: Markanın var olma amacı

• Marka Değerleri: Markanın temel prensipleri

• Marka Vaadi: Müşterilere sunulan değer önerisi

• Marka Konumlandırması: Rakiplere göre farklılaşma stratejisi

Grafik 1: Marka Stratejisi Bileşenleri ve Başarı Üzerindeki Etkileri

Etkili bir marka stratejisine sahip şirketler ile yetersiz stratejiye sahip şirketler arasındaki farklar:

Performans GöstergesiGüçlü Marka Stratejisi (%)Zayıf Marka Stratejisi (%)Müşteri Sadakati7634Pazar Payı Artışı4212Fiyat Primi Uygulama3185Yıllık Büyüme6821Çalışan Bağlılığı8245

3. Marka İsmi Oluşturma

Marka ismi, tüketicilerin markanızla ilk etkileşim noktasıdır. İyi bir marka ismi şu özelliklere sahip olmalıdır:

• Akılda kalıcı

• Telaffuzu kolay

• Anlamlı

• Farklılaştırıcı

• Alan adı olarak uygun

• Yasal olarak korunabilir

Grafik 2: Başarılı Marka İsimlerinin Özellikleri

Brand Institute'un araştırmasına göre, başarılı marka isimlerinin özellikleri:

ÖzellikTüketici Hatırlama Oranı (%)Başarılı Markaların Kullanım Oranı (%)Kısa (1-2 hece)8376Benzersiz7289Anlamlı6874Telaffuzu kolay9195Yazımı kolay8792

4. Marka Kimliği Geliştirme

Marka kimliği, markanızın görsel ve duygusal unsurlarını içerir. Logo, renk paleti, tipografi, ses tonu ve tasarım unsurları marka kimliğinizi oluşturur.

Pantone Color Institute'un verilerine göre, renk seçimi tüketicilerin marka algısını %80 oranında etkilemektedir. Ayrıca, tutarlı marka sunumu, marka tanınırlığını %33 oranında artırır.

Tablo 2: Renklerin Marka Algısı Üzerindeki Etkileri

RenkÇağrıştırdığı DuygularKullanım Oranı (%)Sektör ÖrnekleriMaviGüven, profesyonellik33Finans, teknolojiKırmızıHeyecan, tutku29Gıda, perakendeYeşilDoğallık, sağlık18Sağlık, çevreSarıOptimizm, enerji13İletişim, eğlenceSiyahLüks, güç28Lüks, otomotiv

Alan Adı Belirleme Stratejileri

Alan adı (domain), markanızın dijital varlığının temelidir ve online kimliğinizi doğrudan etkiler.

1. Alan Adı Seçiminde Temel İlkeler

Verimli Research'ün 2024 raporuna göre, iyi bir alan adı aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır:

• Kısa ve öz (14 karakterden az)

• Akılda kalıcı

• Telaffuzu kolay

• Yazımı kolay

• Marka ismiyle tutarlı

• SEO dostu

• Yasal sorunlardan arınmış

1. İyi bir alan adı hatırlanabilir olmalıdır. İsim ziyaretçilerinizin aklında otomatikman yer edici olabilmelidir. Onlar için alan isimlerini ezberlemek nadiren mümkündür. Web sitenizi ziyaret edenler için ilgi çekici bir isim olmalıdır. Alan adı diğerlerinden farklı ve özel olmalıdır.

2. İyi bir alan adı kısa olmalıdır. Alan adı 10 harften daha fazla olmamalıdır. Böylece hem hatırlaması, hem de hecelemesi kolay olacaktır. Kısa olması yanlış yazılmasını da büyük ölçüde önleyecektir. Ziyaretçiler kısa isimleri her zaman tutarlar.

3. İyi bir alan adının son kısmı nokta com (.com) şeklinde olmalıdır. Nokta com en çok kullanılan ve bilinen adres şeklidir. Birçok ziyaretçi web sitesinin son eki nokta com olanları hep hatırlayabilmektedir. Alan adı almak isteyen kişi ilk seçim olarak mümkün mertebe nokta com (.com) son ekli bir alan adını tercih etmelidir.

İpucu: Hem İnternet Explorer ve Firefox tarayıcılarının sunduğu kısa yol da bu sayede insanların sitenize daha kolay girmesini sağlamaktadır: Tarayıcınızın adres çubuğuna bir isim yazın, (mesela: siracel), sonra Control+Enter tuşlarına birlikte basın, adres çubuğuna yazdığınız yazı https://siracel.com şekline dönüştü. Bu da ayrı bir kolaylık tabi.

4. İyi bir alan adı global bir isim olmalıdır. Çünkü farklı şehirlerden, kulvarlardan ve inançlardan insanlara da hitap ettiğinizi düşünmelisiniz. Global bir isim ziyaretçiler için bir hayli zarif ve çekici olacaktır. Sözünü ettiğimiz alan adı genel olmalı, farklılığı ilk etapta anlaşılmalıdır.

5. İyi bir alan adı kulağa hoş gelmelidir. Bir kere telaffuzu kolay olmalıdır. Kolay telaffuz edilen bir ismi hatırlamak da kolay olur. Birçok ünlü alan adı, kulağa hoş gelen, telaffuzu kolay ve sıra dışı ifadelerden oluşmaktadır.

6. İyi bir alan adı sadece alfabedeki harfleri kapsamalıdır. Bir alan adının kısa çizgi veya numara içermesi tavsiye edilen bir husus değildir. Kısa çizgi içeren bir alan adı pek de etkileyici görünmez. Böyle bir durumda alan adı karşı tarafa yanlış yansıtılabilir, çünkü telaffuzu ve ifade etmesi biraz karmaşıktır.

7. İyi bir alan adı tanımlayıcı olmalıdır. Alan adı web sitenin vizyon ve misyonunu yansıtabilir şekilde olmalıdır. Bir ziyaretçi sadece alan adına bakarak web sitesinin içeriğini tahmin edebilmeli, web sitesi hakkında bir kanaate varabilmelidir. Faaliyetlerinin karşıtı bir ifadeyi isim olarak seçen bir web sitesi, ziyaretçilerini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir. Çünkü böyle bir durumda sitenize erişmek de güçleşecektir.

8. İyi bir alan adı web site faaliyetlerine uygun kelimeleri içermelidir. Faaliyet sahası içinde yer alan kelimeleri derleyerek iyi bir kombinasyon oluşturmak gerekmektedir. En önemli şey, duyunca unutulması zor, hatırlanması kolay bir tınıya sahip olmasıdır. İyi bir kombinasyona sahip alan adları emsalleri arasında ilk sıralarda yer alacaktır.

9. İyi bir alan adı markayı yansıtabilecek şekilde olmalıdır. İyi bir alan adı sahip olunan şirketin ya da firmanın ismi ile bağdaşmalıdır. Daha önceleri bu tarz bir kullanım pek yoktu ama şimdi web sitesi ismi aynı zamanda marka olabiliyor. Yani sanal âlemde sadece web sitesi ismi ile marka olabilmek de artık mümkün. Bunun için bir web sitesi oluştururken diğer mevcut ticari markaların tümünü göz önünde bulundurarak hayli farklı bir isim düşünmek gerekiyor. Yani, nadir rastlanır bir isim seçmek en güzel yol olacaktır.

10.İyi bir alan adı marka, web tasarım, pazarlama istek ve iştahınızı olumlu etkiler. Web sitesi tasarımına başladınız veya e-ticaret için ürünlerin alımına paketlenmesine başladınız doğru ve güçlü bir marka adı sizi motive eder. Çalışma şevk ve isteğinizi arttırır.

Özet ve Tavsiyeler

• Marka ismi seçimi, kolay telaffuz edilebilir, akılda kalıcı ve benzersiz olmalıdır.

• İsimlerin hukuki ve dijital uygunluğu (domain ve sosyal medya) titizlikle araştırılmalıdır.

• Domain seçimi SEO açısından kritik olup, kısa, anahtar kelime içeren ve .com uzantılı domainler tercih edilmelidir.

• Domain değeri; yaş, trafik, backlink ve uzantı gibi faktörlerle belirlenir ve bu faktörler optimize edilmelidir.

• Kurumsal kimlik, marka ismiyle uyumlu ve hedef kitlenin beklentilerine uygun şekilde tasarlanmalıdır.

• Yapay zeka destekli araçlar ve profesyonel isimlendirme ajansları, bu süreçlerde zaman ve maliyet avantajı sağlar.

Grafik 3: Alan Adı Uzunluğunun Hatırlanabilirlik Üzerindeki Etkisi

Alan Adı UzunluğuHatırlanabilirlik Oranı (%)Kullanım Tercihi (%)1-7 karakter87458-12 karakter723813-17 karakter541218+ karakter295

2. Alan Adı Uzantısı Seçimi

Alan adı uzantısı (.com, .org, .net, .io vb.) seçimi, markanızın algısını ve bulunabilirliğini etkileyebilir. Statista'nın 2024 verilerine göre, alan adı uzantılarının pazar payları:

Tablo 3: Alan Adı Uzantılarının Pazar Payları ve Algısı

UzantıPazar Payı (%)Profesyonellik Algısı (1-10)Güven Oranı (1-10)Tavsiye Edilme Oranı (%).com529.29.487.net87.57.342.org58.18.665.io37.86.958Ülke uzantıları (.tr, .de, vb.)287.47.756Diğer45.65.323

3. Alan Adı Değerlendirme ve Satın Alma

Alan adı seçildikten sonra, kullanılabilirliğini kontrol etmek ve satın almak için şu adımlar izlenmelidir:

1. Alan adı sorgusu yapma (whois servisleri)

2. Marka tescil kontrolü

3. Benzer alan adlarının kontrolü

4. Alan adı kayıt işlemi

5. Alan adı koruma hizmetleri satın alma

Domain Name Industry Brief raporuna göre, 2024 yılında dünya genelinde 370 milyon kayıtlı alan adı bulunmaktadır, bu da iyi bir alan adı bulmanın giderek zorlaştığını göstermektedir.

Alan Adı TipiOrtalama Maliyet (USD)Yıllık Yenileme Maliyeti (USD)Potansiyel ROI (1-10)Jenerik .com10-1510-157Premium .com1,000-10,000+10-158.net/.org8-128-126Özel uzantılar25-10025-1005Satın alınmış ikinci el500-100,000+10-1009

Kurumsal Kimlik Oluşturma

Kurumsal kimlik, markanızın tüm görsel ve iletişimsel unsurlarını kapsayan bütüncül bir sistemdir.

1. Kurumsal Kimlik Elemanları

Tablo 4: Kurumsal Kimlik Elemanları ve Önem Düzeyleri

Kurumsal Kimlik ElemanıTüketici Algısı Üzerindeki Etki (%)Uygulama Zorluğu (1-10)Bütçe Gerekliliği (1-10)Logo8987Renk Şeması8565Tipografi7274Görsel Dil7898Ton ve Üslup8386Marka Sloganı7695İş Evrakları6856Dijital Varlıklar8788

2. Logo Tasarımı ve Önemi

Logo, kurumsal kimliğin en önemli görsel unsurudur. Logo Geek'in araştırmasına göre, tüketicilerin %75'i logoları temel alarak markaların kalitesi hakkında yargıda bulunmaktadır.

Tablo 5: Logo Türleri ve Etkileri

Logo TürüKullanım Oranı (%)Hatırlanabilirlik (1-10)Uygun SektörlerWordmark (Yazı-temelli)377Medya, hukuk, teknolojiLettermark (Harf-temelli)156Kurumsal, finansSembol/Amblem249Perakende, teknolojiMascot (Maskot)88Gıda, eğlenceCombination (Kombinasyon)168Çeşitli sektörler

Logo tasarımında minimalist eğilimler artış gösterirken, 2020-2024 yılları arasında büyük markaların %67'si logolarını sadeleştirme yoluna gitmiştir.

3. Kurumsal Kimlik Kılavuzu Oluşturma

Kurumsal kimlik kılavuzu, markanızın tutarlı bir şekilde temsil edilmesini sağlayan kapsamlı bir dokümandır. İçeriğinde şunlar bulunmalıdır:

• Logo kullanım kuralları

• Renk paletleri (CMYK, RGB, Pantone değerleri)

• Tipografi ve yazı tipleri

• Görsel öğeler ve fotoğraf stili

• Ses tonu ve dil kullanımı

• Uygulama örnekleri

Grafik 5: Kurumsal Kimlik Kılavuzu Bileşenlerinin Kullanım Oranları

Kılavuz BileşeniKurumsal Markalar (%)KOBİ'ler (%)Startuplar (%)Logo Kullanımı988572Renk Kodları968278Tipografi947665Görsel Öğeler876851Ses Tonu834238Sosyal Medya Uygulamaları926576Dijital Uygulamalar905882Basılı Materyal857245

4. Kurumsal Kimliğin Dijital Yansımaları

Dijital dünyanın önemi arttıkça, kurumsal kimliğin dijital platformlarda tutarlı bir şekilde uygulanması kritik hale gelmiştir. Tüketicilerin %89'u markayla ilk etkileşimlerini dijital kanallarda yaşamaktadır.

E-Ticaret Markası Oluşturma

Tablo 6: Dijital Platformlarda Kurumsal Kimlik Uygulaması

Dijital PlatformTüketici Etkileşimi (%)Marka Tutarlılığı Önemi (1-10)Yatırım Getirisi (1-10)Web Sitesi929.59.2Sosyal Medya879.38.7E-posta Pazarlama728.18.5Mobil Uygulama689.48.9Online Reklamlar768.77.8E-ticaret829.69.1

Başarılı Marka Vakaları

Örnek Vaka: Teknoloji Startupı "BrightPath"

BrightPath, 2020 yılında kurulan bir yapay zeka startupı, etkili marka stratejisi sayesinde sektörde hızla tanınırlık kazandı.

Grafik 6: BrightPath Marka Gelişim Süreci ve Sonuçları

Süreç AşamasıUygulamaSonuçMarka İsmiYapay zeka ve aydınlık gelecek çağrışımı%87 hatırlanma oranıAlan Adıbrightpath.ai%94 doğrudan trafikLogoMinimalist, mavi-yeşil gradyan%78 pozitif algıMarka SesiGüvenilir, yenilikçi, samimi%82 güven oranıKurumsal KimlikTutarlı dijital varlık%76 marka sadakati

BrightPath, kurulumundan 18 ay sonra sektöründe %14'lük pazar payına ulaştı ve markanın değeri 240 milyon doları aştı.

Marka Adı Oluşturma Süreci

1. Marka Temelinin Belirlenmesi

Marka ismi oluşturmanın ilk adımı, markanın hedef kitlesi, değerleri, misyonu ve vizyonunun net olarak tanımlanmasıdır. Bu temel, marka isminin karakterini ve çağrışımlarını belirler3.

2. İsim Oluşum Kriterleri

Marka ismi seçerken dikkat edilmesi gereken başlıca kriterler şunlardır:

• Kısa ve akılda kalıcı olması

• Kolay telaffuz edilebilir ve yazılabilir olması

• Farklı dillere uyumlu ve olumsuz çağrışımlardan uzak olması

• Sektörle uyumlu ve benzersiz olması

3. İsim Fikirlerinin Oluşturulması ve Analizi

Beyin fırtınası, çağrışım ve ilham kaynaklarından yararlanılarak isim alternatifleri oluşturulur. Yapay zeka destekli marka ismi bulma robotları, bu aşamada hızlı ve yaratıcı çözümler sunar. Örneğin, Vepara’nın yapay zeka destekli marka ismi bulma aracı, 3 saniyede isim önerileri sunabilmektedir1.

4. Araştırma ve Hukuki Kontroller

Oluşturulan isimlerin tescil durumu, ticaret sicil gazetesi, sosyal medya hesapları ve uygulama mağazalarında uygunluğu detaylıca araştırılır. Ayrıca, isimlerin yanlış yazılma oranları ve hatırlanabilirliği de önemlidir. Örneğin, Hyundai ismi dünya çapında en çok yanlış yazılan marka olarak aylık 605.000 yanlış yazım ile dikkat çekmektedir; bu durum marka bilinirliği ve reklam maliyetlerini olumsuz etkiler1.

5. Son Seçim ve Onay

Tüm analizler ve kontroller sonrası, marka değerleri, hedef kitle ve pazarlama stratejileri göz önünde bulundurularak en uygun isim seçilir

İstatistik ve Örnekler

• Hyundai, aylık 605.000 kez yanlış yazılıyor.

• Lamborghini 365.000, Ferrari ise 123.000 kez yanlış yazım oranına sahip

Domain ve alan adı satın alırken bu yazım yanlışları çok önemlidir.

Sonuç

Marka oluşturma, alan adı belirleme ve kurumsal kimlik geliştirme, başarılı bir işletme için kritik öneme sahiptir. Bu süreçlerde stratejik hareket ederek ve tutarlı bir yaklaşım benimseyerek, rekabetçi avantaj elde edebilir ve tüketicilerle güçlü bağlar kurabilirsiniz.

İstatistikler gösteriyor ki:

• Güçlü markalar, rakiplerine göre %23 daha yüksek değer yaratmaktadır

• Tutarlı marka sunumu, marka tanınırlığını %33 artırmaktadır

• Tüketicilerin %75'i logo temelinde marka kalitesi hakkında yargıda bulunmaktadır

• Dijital platformlarda tutarlı kurumsal kimlik sergileyen markalar, müşteri sadakatinde %76'lık artış sağlamaktadır

Markanızı oluştururken, bilimsel verileri dikkate alarak ve stratejik bir yaklaşımla hareket etmeniz, uzun vadede başarılı bir marka inşa etmenizi sağlayacaktır.

Marka Alan Adı Rehberi Kaynakça

1. Brand Finance Global 500 Report, 2023

2. Nielsen Consumer Insights, 2024

3. McKinsey & Company, Brand Strategy Report, 2023

4. Pantone Color Institute, Color Psychology in Marketing, 2024

5. Verimli Research, Domain Name Impact Study, 2024

6. Statista, Domain Registry Market Share, 2024

7. Domain Name Industry Brief, Verisign, 2024

8. Logo Geek, Brand Recognition Study, 2023

9. Digital Brand Consistency Report, Adobe, 2024

10. Harvard Business Review, Brand Building in Digital Age, 2023

Web Site Alan Adı

Domain olmakla beraber alan adı tanımı tahmin ettiğinizden çok daha önemlidir. Çünkü sitenizdeki içerik, hizmet ya da ürünlere ulaşma adına bu alan adı kullanımı şarttır. Adeta bir mağaza isminden farksız olacağı gibi birçok yönden de kolaylığa sahip olması lazımdır. Bununla ilgili birçok dikkat edilmesi husus vardır.

• Yazımı Kolay Alan Adı

Online serüveninize başlama adına daha kolay ve hızlı olabilecek bir alan adı seçimi gerekir. Kişilerin bulmasını kolay hale getirmesinin yanı sıra söylediğinizde hemen anlaşılmalıdır. Bundan dolayı karıştırılma ihtimali bulunan benzer kelimeleri seçmeniz uygun olmayacaktır.

• Uzun Mu Kısa Mı Olmalı?

Son derece sade ve anlaşılır olmasının yanı sıra kısa olması da alan adınızı öne çıkarır. Potansiyel müşterilerinizin hatırlaması kolay olacak şekilde düzenlemelisiniz. Aşırı uzun bir alan adını unutmamak elbette ki çok kolay değildir.

• Anahtar Kelimeli Alan Adı

Yapacağınız hizmet ya da ürüne göre alan adı seçimi de son derece önemlidir. Alan adında anahtar kelime veya çağrışımları etkili olabilir. Örneği araba yerine "direksiyon" veya "dört teker" gibi. Bu sayede arama motorları üzerinden çok daha fazla etkileşime sahip olabilirsiniz. Ziyaretçilerinizin sizi bulmasını kolay hale getirmek adına buna dikkat edebilirsiniz.

• İşaret Kullanımları

Web site alan adı özelinde rakam kullanımları olumsuz olabileceği gibi tire ve benzeri işaretlerde yanlıştır. Burada ziyaret edecek kişilerin aklı karışabilir, girmek zorlaşabilir. Mümkün olduğunca daha basit ve hızlı bir girişi hedeflemelisiniz. Böylelikle sitenizin daha fazla hit almasını kısa sürede başarabilirsiniz. Hangi işaret vardı bu sitede diye düşünmek hem yorucu hem de kişinin vazgeçmesini beraberinde getirir.

• Web Site Alan Adı Uzantıları

Elbette ki güzel araştırmalar sonucunda kendinize uygun bir domain seçimi yapabilirsiniz. Sonrasında ise sürecin bitmeyeceğini bilmelisiniz. Burada öne çıkan son işlem ise uzantı seçimidir. Eğer daha büyük hedeflere sahip ve kalıcı olma adına projeniz varsa .com en iyisidir. Bunun haricinde .net kullanımı da size uygun olur. Daha uygun maliyetlerde ise .biz var olmakla beraber sitenizin arama motorlarında etkisi daha zor hale gelir.

Tüm bu süreçlerin ardından web site alan adı alarak artık marka haline gelmeye başlayın. Özellikle doğru tema kullanımı, düzenli ve özgün içerik girişiyle sitenizi büyütmelisiniz. Bunu yaparken her zaman iyi ki bu alan adını seçmişim demek için maddelere dikkat ederek süreçlerini tamamlayabilirsiniz.